Ma hope o ka lawe ʻana mai o Columbus i nā ʻuala mua ma Europa, hana lākou i kahi kuʻina ma ka lahui hanohano kiʻekiʻe. ʻAʻole kaulana i ka mea kanu no kona ʻono, akā ... no kona nani. ʻO nā pua ʻulaʻula a me ke keʻokeʻo o nā ʻuala, ka mea e ulu ʻoluʻolu loa, ua hoʻopā i nā poʻe ʻōpio Spanish, Pokukala a me Wīwī a hoʻomaka lākou e hana i nā kāhiko me kā lākou pua pua. ʻO nā kiʻi manuahi liʻiliʻi paha me nā ʻāʻī liʻiliʻi ua hoʻohālikelike ʻia, nā mea hūnā ʻia i nā hulu luhilahi a nānā wale nā pua nani a palupalu. Ua ulu nā mea kanu i loko o nā māla mua, nā hale ʻōmaʻomaʻo a me kahi mea kanu i loko o nā pā o ka pā kālā a me ka ivory. E noʻonoʻo ʻoe i ka ʻoliʻoli o kahi hāʻawi Sepania, i loko o kahi pua i kanu ʻia i loko o kahi hale kūʻokoʻa i ka wā Kalikimaka - hiki iā ʻoe ke hāʻawi i kahi pua o nā pua nani a i ka mōʻī wahine hoʻi i makana. I mea kanu lāʻau, i.e. hana lākou i ka ʻākala me ka hoʻohanohano like: ua kau lākou i hoʻokahi ʻuala ma brocade, nā kāʻei nani i hoʻonani ʻia me ke kaula gula, lawe ʻia me lākou i loko o ke kaea, holo nui ʻia me nā ʻeke like i ka wa kai Seine ma Paris, ʻo ka Tiber ma Roma - haʻi lākou, ke pīhoihoi nei mākou i ka poʻe ʻoluʻolu o mākou waiwai!
Koti (Potato)© Rasbak
Akā, pōʻino, ʻo ka mea kanu ka mea kanu a ʻo ka manawa ʻē ka nui o ka waiwai pono ma mua o ka mea āpau. Ua hāʻule ke kumukūʻai o ka huahana, ua kanu ʻia nā ʻuala no kekahi mau manawa ma ke alanui, i loko o nā pua nui o nā māla hanohano, akā ua ʻike ʻia ʻo ia i loko o nā māla mua o nā keʻakeʻa, e pani ana i ka pono o ka mōʻī. Eia kekahi, ma muli o ka hopena pinepine a me ka hele pinepine o ʻAmelika a puni ʻEulopa, kahi lūlū e ʻike ʻia i hiki ke ʻai i nā mea kanu. ʻAi wale ia i hoʻomaka i ka hopena hewa. Ua hoʻoponopono ʻia nā kānaka ma luna o nā pua, no laila ua ʻai lākou i ka mea i koe ma hope o nā pua - nā pōkā maloʻo ʻala. No ke kumu - ua ʻā nā mea make, hoʻomaka ka poʻe e hoʻowahāwahā i ka mea punahele kaulana i hala. Akā ua hoʻoponopono ʻia nā lono mai ʻAmelika - ua wehewehe lākou i ka poʻe e ʻai ka poʻe India i nā kūmole o kēia mea kanu, aia aia ma ka lepo. ʻAʻole ʻai nā aliʻi, kekahi mea i ʻai ʻia e kekahi mau ʻalani ʻulaʻula, a makemake nā poʻe i nā ʻuala. Ua kāhea ʻia i ka ʻai o ka poʻe ʻilihune.
Koti (Potato)ʻO nā hana make ʻole ma ʻEulopa i hana i ka haunaele a me nā hoʻohuli ʻana a ʻo 1789 a me 1848, ua hoʻopilikia koʻikoʻi i ka ʻōnaehana ʻepekema o nā alakaʻi ʻEulopa. Ma Lūkini, nā ʻuala, e like me kā mākou i ʻike, ua hoʻopuka ʻia e ka repormator Tsar Peter me ka ikaika a lilo pū paha i mea e kūleʻa ai ma waena o ka poʻe Orthodox a me schismatic Old Believers. Ua kapa ʻia e nā schismatics iā ia ka "apple damn" a hāʻawi i kahi hoʻohiki i ka wā mau loa a ʻaʻole e hoʻohaumia i ka ʻāina ma o ka kanu ʻana i nā ʻuala a me ka tabako.
Ua hoʻopakele ʻo Potato i ko mākou poʻe kanaka i ka wā o ka pōloli o nā kaua nui. Ua mālama ka poʻe i kahi pālepa e pili ana i kahi mea kanu punahele:
- Koti, ka ʻuala,
He mea hoʻonani kēlā iā ʻoe
Inā ʻaʻohe ʻuala
ʻAʻole maopopo iā mākou he aha kēia!
Koti (Potato)
